Wetgeving voedselveiligheid

Een overzicht van de belangrijkste wetgeving
Voor veel ondernemers is de wens om te voldoen aan wet- en regelgeving gelukkig vanzelfsprekend. De reikwijdte van de levensmiddelenbranche is echter enorm. Voor verschillende productgroepen geldt verschillende wet- en regelgeving en deze informatie staat verspreid over een groot aantal verschillende bronnen. Voor u als ondernemer is het dan ook lastig te bepalen welke informatie voor uw bedrijf relevant is. Dat de overheid daarnaast niet expliciet aangeeft hoe u uw voedselveiligheidsplan moet opstellen, helpt ook niet. Op deze pagina zetten we de belangrijkste en meest voorkomende wetgeving op een rijtje*.
Het wettelijke stelsel van voedselveiligheid in Nederland is gebaseerd op de Europese regelgeving. Ieder land conformeert zich aan deze wetgeving, maar geeft er op nationaal niveau ook vaak nog een eigen draai aan. Op Europees niveau zijn er bijvoorbeeld geen minimale of maximale gehaltes voor vitamines (supplementen) vastgelegd. Terwijl Nederland ervoor heeft gekozen aanvullende maatregelen te nemen voor de maximale gehaltes Vitamine A, D en B6. Zo ontstaan er verschillende wetten in verschillende lidstaten van de EU. Zeker als u erover denkt uw producten te importeren of exporteren, dient u dus zowel van de Nederlandse als buitenlandse wetgeving op de hoogte te zijn.

*Deze pagina presenteert de meest voorkomende wetgeving omtrent voedselveiligheid. De wetgeving die u nodig heeft om een goed werkend voedselveiligheidssysteem op te zetten blijft niet beperkt tot de bronnen die op deze pagina worden genoemd.

Belangrijke bronnen voor Nederlandse wetgeving

Alle in Nederland geldende wetgeving is te vinden op wetten.overheid.nl. Hier kunt u door het gebruik van zoekwoorden in een database met alle geldende wetgeving zoeken. Soortgelijke informatie is mogelijk te beschikbaar via een branchevereniging van deze specifieke productgroep, zoals de NPN in de voedingssupplementenbranche. Dit is ontzettend handig als u op zoek bent naar de wetgeving rondom een specifieke productgroep. Daarnaast heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit van een aantal onderwerpen informatiebladen gemaakt. Op deze bladen staat de ingewikkelde wetgeving leesbaar en beknopt omschreven.

De belangrijkste verordeningen, informatiebladen en aanvullende bronnen staan hieronder weergeven:

De Codex Alimentarius

De Codex Alimentarius is een internationaal forum waar 189 landen en 1 organisatie (de Europese Unie) bij zijn aangesloten. Het forum ontwikkelt internationale normen voor de productie van levensmiddelen met als doel de internationale volksgezondheid te beschermen en eerlijke handel in voedselproductie te ondersteunen.

In de Codex Alimentarius vermeldt ook de 7 principes van de HACCP-systematiek. Hierin wordt door bedrijven een risico-inventarisatie gemaakt van de mogelijke gevaren voor elke gebruikte grondstof of eindproduct in elke fase van het productieproces.

Wet Algemene levensmiddelenverordening

De wet ALV valt onder de Europese wetgeving en heet ook wel de General Food Law. Deze wet kijkt naar alle schakels in de voedselketen van levensmiddelen en veevoer. Van de productiemethoden tot de manier waarop levensmiddelen worden verpakt. Daarnaast stelt de ALV vast dat voedingsmiddelen traceerbaar moeten zijn. Dit houdt in dat een producent of merkhouder moet kunnen aantonen waar het product vandaan komt en aan wie het allemaal is afgeleverd. Denk u eens in naar hoeveel klanten u deze week een product heeft verstuurd en in hoeverre u in staat bent de adressen van uw klanten terug te vinden in het geval van een noodsituatie. Als het product onveilig is verklaard, wordt in het ALV namelijk aangegeven dat producten moeten worden teruggehaald. Daarnaast bent u wettelijk verplicht de NVWA in te lichten. Een beknopte versie van het ALV wordt omschreven in Informatieblad 85. Let erop dat slechts een deel van de ALV verordeningen en niet het volledige document wordt besproken.

Meldwijzer NVWA

De Meldwijzer is geen wettelijk document, maar een hulpmiddel. Als er het vermoeden bestaat dat er een onveilig levensmiddel in de handel is gebracht door uw bedrijf, controleert u met de Meldwijzer of het product terug geroepen moet worden of niet. U bent wettelijk verplicht een melding te maken van een ongeschikt of schadelijk product. Let er hierbij op dat met levensmiddelen niet alleen eindproducten, maar ook grondstoffen, hulpstoffen, additieven en halffabrikaten wordt bedoeld.

Verordening (EG). 1169/2011 - Verstrekking voedselinformatie

Deze verordening is vanuit de EU opgesteld om regels en verantwoordelijkheden vast te leggen over hoe met voedselinformatie en, met name, voedseletikettering wordt omgegaan. De wetgeving is van toepassing op alle levensmiddelen bestemd voor eindverbruikers en voor alle ondernemers in de levensmiddelenbranche. Dit gaat om alle schakels van de voedselketen die te maken krijgen met het verstrekken van voedselinformatie aan consumenten.

Informatieblad 64

Het doel van het informatieblad is om levensmiddelenbedrijven te informeren hoe zij om kunnen gaan met de beheersing van specifieke gevaren rondom grondstoffen. In uw voedselveiligheidsplan maakt u een Gevaren Inventarisatie en Risico Analyse (GIRA) aan de hand van de HACCP-systematiek. Het is de bedoeling dat hierbij ook grondstoffen worden betrokken. Voor elk van deze grondstof zal bepaald moeten worden of er sprake is van een reëel risico voor de voedselveiligheid.

Voor bepaalde kenmerken van grondstoffen worden wettelijke normen gesteld. In het geval van een ontbrekende norm in de wetgeving, dient u zelf een goed onderbouwde veiligheidsgrens aan te geven. U kunt op verschillende manieren aan de NVWA aantoonbaar maken dat u de wetgeving rondom risicoanalyse van grondstoffen naleeft:

  • U kunt afspraken maken met uw leverancier om bij elke partij een certificaat van een onafhankelijk onderzoek bij te voegen waaruit blijkt dat de uitgeleverde grondstof voedselveilig is.
  • Als de leverancier geen certificaat meelevert, kan de afnemer de analyse zelf laten uitvoeren door een onafhankelijk laboratorium. Bedrijven kunnen een audit (met schriftelijke rapportage) uitvoeren bij hun toeleverancier.
  • De leveranciers zijn aantoonbaar gecertificeerd op de website ketenborging.nl. Het privaat kwaliteitssysteem van de leverancier is officieel goedgekeurd en de borging van specifieke gevaren voor grondstoffen worden expliciet genoemd in hun toepassingsgebied.

Informatieblad 65

Het doel van het informatieblad is om levensmiddelenbedrijven te informeren hoe zij om kunnen gaan met de beheersing van specifieke gevaren rondom consumptie gerede producten. In uw voedselveiligheidsplan maakt u een Gevaren Inventarisatie en Risico Analyse (GIRA) aan de hand van de HACCP-systematiek.

Dit informatieblad is geschikt voor distributeurs (groot)handelaren en retailers die levensmiddelen inkopen en verkopen zonder deze te bewerken, te bereiden of te behandelen. Hier vallen ook exploitanten onder die een eigen merk (private label of huismerk) verkopen. Een voorbeeld van een categorie-indeling naar verschillende risico’s van productgroepen wordt gegeven in het informatieblad. Hierbij is oog voor de categorie van het product, de productgroep, de soorten reële gevaren en risico’s, kritieke controlepunten en de beheersmaatregelen.
Voedselveiligheidsplan helpt u de belangrijke informatie te vinden en uw wegwijs te maken in de Nederlandse Wet- en Regelgeving.
Gerelateerde instanties
Voedselveiligheidsplan ©
2023